عوامل تاثیر گذار بر حداکثر عمق زنی فلزیاب
حداکثر عمق زنی فلزیاب به عواملی همچون تکنولوژی کارکرد دستگاه فلزیاب، سایز و نوع کویل فلزیاب، جنس و نوع خاک محل کاوش، جنس و ابعاد هدف، شراط آب و هوایی، دوری و نزدیکی به عواما ایجاد تداخل همچون دکل های مخابراتی و فشار قوی، هدف از دفینه گذاری و … دارد. فلزیاب های معمولی دارای عمق کاوش زیر دو متر و دستگاه های حرفه ای تا 15 متر نیز عمق کاوش دارند. به جرات میتوان گفت که عمق دفینه اصلی ترین عامل تعیین کننده در شروع به کار کاوشگران است و اینجاست که حداکثر عمق زنی فلزیاب به موضوعی مهم و قابل و تامل تبدیل میشود. عمق دفینه های ایران نیز تابع عوامل مختلفی است که در پستی جداگانه به آن پرداخته ایم که مطالعه آن به همه توصیه میشود. در این پست فقط به بحث تکنیکال و عوامل فنی که مستقیما به خود دستگاه مربوط است میپردازیم. همچنین در پستی به نحوه تقویت عمق نفوذ فلزیاب پرداخته ایم.
تاثیر عمق قرارگیری گنج بر روی هزینههای کاوش و حفر زمین بسیار زیاد است و میتواند تفاوتهای چشمگیری در هزینههای این فرآیند ایجاد کند. هرچه عمق گنج بیشتر باشد، نیاز به ابزارهای کاوشی و حفاری پیچیدهتر و هزینهبرتر بیشتری خواهد بود. علاوه بر این، هزینههای کاوش و حفر زمین به صورت غیرخطی با عمق گنج افزایش مییابد؛ به این معنا که با افزایش عمق حتی به مقدار دو سه متر، هزینهها به سرعت بیشتر و پله کانی افزایش مییابند. هرچه گنج در عمق بیشتری قرار داشته باشد، احتمال وقوع مشکلات فنی و فناوری افزایش مییابد که ممکن است نیازمند هزینههای بیشتری برای رفع آنها باشد. همچنین، هزینههای محیطی مانند حمل و نقل دستگاه ها و ابزارها نیز افزایش مییابد. بالعکس هرچه گنج کم عمق تر باشد هزینه و مشکلات نیز کمتر است.
سیستم کارکرد دستگاه
حداکثر عمق زنی فلزیاب به طور مستقیم به سیستم کارکرد وابسته است. به طور معمول دستگاه های گنج یاب که سیستم پالسی استفاده میکنند دارای عمق بیشتری نسبت به دستگاه های VLF هستند اما این دسترسی به عمق بیشتر به بهای از دست دادن دقت در پیدا کردن قطعات کوچک است. به بیان دیگر اگر چه دستگاه های پالسی قادر به پیدا کردن اهداف در عمق بیشتری هستند اما در پیدا کردن قطعات کوچک ضعیف عمل کرده و آنها را نادیده میگیرند.
همواره خرید خود را از کمپانی های معتبر انجام داده و مطمئن شوید که دستگاه فلزیاب ای که خریداری می کنید از بهترین سنسور های موجود در بازار استفاده کند. این موضوع بدان معنا نیست که هرچه قیمت یک دستگاه فلزیاب بیشتر باشد حتماً کیفیت آن نیز بیشتر است و اگر تجربه ای در کار با دستگاه های فلزیاب ندارید حتما از کاوشگران با تجربه قبل از خرید مشورت بگیرید. در کنار استفاده از سخت افزار مناسب، نقش نرم افزار مورد استفاده در دستگاه های گنج یاب بسیار پررنگ است زیرا این نرمافزار است که رابطه بین اپراتور فلزیاب و سخت افزار آن میباشد و مستقیماً بر روی عمق دستگاه فلزیاب تاثیر گذار است. هر چیز دیگری مانند برنامههای جستجوی نامناسب، تنظیمات فلزیاب اشتباه، بالانس دستگاه فلزیاب و … میتوانند بر محدوده تشخیص دستگاه شما (همچنین محدوده عمق عملکرد) تأثیر منفی بگذارند. که در ادامه به آنها میپردازیم.
تاثیر تنظیمات فلزیاب
شرکت های تولید کننده فلزیاب سعی دارند تا دستگاههایی را تولید کنند که کار با آنها ساده بوده و دارای کمترین تعداد دکمه و سوئیچ باشند تا تازه واردان و اپراتور های فلزیاب بی تجربه بتوانند با آنها کار کنند. اما دستگاههای فلزیاب و گنج یاب نیز آنقدر هوشمند نیستند که همه تنظیمات مخصوص را در بهترین حالت برای کار در انواع محیط کاوش، خودکار انجام دهند و بهتر است که به صورت دستی این کار انجام شود. دستگاههای فلزیاب حرفه ای دارای تنظیماتی هستند که با انجام صحیح آنها حداکثر عمق زنی فلزیاب بیشتر میشود. بالانس کردن دستگاه با زمین ، تنظیمات مربوط به زمین کاوش و همچنین تنظیمات مربوط به نوع هدفی که به دنبال آن هستید از مهمترین تنظیمات اولیه هستند.
بر روی واحد اصلی کنترل معمولا یک نمایشگر با یک سری دکمه و سوئیچ های مختلف وجود دارد که با تغییر دادن در آنها در عملکرد کلی دستگاه تغییر ایجاد میشود. مهمترین آنها دکمه تنظیم حساسیت، دکمه ترشهولد، تنظیم فرکانس و ریکاوری اسپید، تنظیمات بالانس و کاهش نویز است. ولوم تنظیم حساسیت ( سنس ، Sense ) برای تنظیم حساسیت دستگاه به قطعات ریز به کار میرود و هرچه بیشتر باشد عمق نفوذ کمتر ولی حساسیت به قطعات ریز بیشتر میشود. از ترشهولد برای جداسازی طلا از سایر فلزات بی ارزش استفاده میشود و در گنج یاب های حرفه ای کاربرد دارد. همه فلزیاب ها توانایی تشخیص فلزات مختلف را دارند اما گنج یاب ها یا طلایاب ها توانایی تشخیص دادن اینکه فلز هدف طلا است یا نه را نیز دارند.
در دستگاههایی که قابلیت کار با چندین فرکانس مختلف را دارند میتوانید شدت فرکانس ارسالی به زمین را تنظیم کنید.این مورد در هنگامی که به دنبال طلا هستید کاربرد دارد. ریکاوری اسپید معمولاً در دستگاههایی با قیمت بالا یافت می شود و به زمانی اطلاق میشود که یک فلزیاب برای آماده سازی خود پس از شناسایی یا رد کردن یک هدف انجام می دهد. هرچه این مدت زمان کوتاه تر باشد هنگامی که اهداف نزدیک یکدیگر باشند، دستگاه می تواند مورد بعدی را به درستی تشخیص دهد. تنظیمات کاهش نویز زمانی استفاده می شود یک فلزیاب دیگر و یا هرگونه وسیله الکترونیکی دیگر در سیگنال کاری دستگاه ما مشکل ایجاد کند و با آن تداخل داشته باشد. با فشار دادن این دکمه دستگاه به دنبال کانال هایی می گردد که کمترین تداخل را با سیگنال های اطراف داشته باشد.
با فشار دادن دکمه نقطه زنی دستگاه فلزیاب از حالت حرکتی ( Motion ) به یک فلزیاب نقطه زن تبدیل می شود و از این قابلیت می توان برای پیدا کردن محل دقیق اشیا دفن شده استفاده کرد. بالانس دستگاه فلزیاب با ناهمواری های سطح زمین از مهمترین کارهایی است که باید انجام شود. دستگاههای پیشرفته دارای هر دو حالت بالانس دستی و بالانس اتوماتیک هستند. در پست نحوه انجام تنظیمات فلزیاب به طور مفصل همه موارد بررسی شده اند.
کیفیت ساخت و نقش کمپانی تولید کننده
هرچه کیفیت ساخت بیشتر باشد حداکثر عمق زنی فلزیاب نیز بیشتر است. کمپانیهای مهم و معتبر معمولاً تحقیق و توسعه فعال دارند که به بهبود کارایی، دقت و قابلیت اطمینان دستگاههای فلزیاب منجر میشود. آنها از فناوریهای پیشرفتهای مانند سنسورهای الکترومغناطیسی، سیستمهای تصویربرداری، الگوریتمهای هوش مصنوعی و شبکههای عصبی برای افزایش دقت و سرعت عمل دستگاههای خود استفاده میکنند. همچنین، این کمپانیها معمولاً دارای تیمهای خدمات پس از فروش و پشتیبانی قوی هستند که به مشتریانشان کمک میکنند تا دستگاههای خود را بهینه کنند و در صورت نیاز از طریق تعمیرات و نگهداری مرتبط، اطمینان حاصل کنند که دستگاههایشان به بهترین شکل کار میکنند.
تاثیر جنس و نوع خاک محل کاوش
جنس خاک و ترکیبات معدنی موجود در آن تأثیر قابل توجهی بر عملکرد دستگاههای فلزیاب دارد. برای درک بهتر این موضوع، نیاز است تا ترکیبات مختلف خاک و نحوه تأثیر آنها بر عمقزنی فلزیاب مورد بحث قرار گیرند.
خاکها از نظر ترکیب به انواع مختلفی تقسیم میشوند، از جمله خاکهای رسی، شنی، آهکی و معدنی. هر یک از این انواع خاک دارای ویژگیهای خاصی هستند که بر عمق و دقت فلزیاب اثر میگذارند. خاکهای رسی، به دلیل تراکم و مقدار بالای رطوبت، معمولاً چالشهای بیشتری برای دستگاههای فلزیاب به همراه دارند. رطوبت در خاک میتواند باعث ایجاد تداخل در سیگنالهای ارسالی و دریافتی دستگاه شود و در نتیجه عمقزنی فلزیاب را محدود کند.
در مقابل، خاکهای شنی معمولاً برای فلزیابها چالش کمتری دارند، زیرا این خاکها به طور کلی خشکتر و با هدایت الکتریکی کمتری هستند. در خاکهای شنی، دستگاه فلزیاب میتواند به عمق بیشتری نفوذ کند و به دلیل نبود مواد معدنی رسانا، دقت تشخیص نیز بهبود مییابد. این امر به ویژه در مناطقی که خاک خشک و سبک است، مشهودتر میشود.
علاوه بر نوع خاک، وجود مواد معدنی در آن نیز نقش مهمی ایفا میکند. خاکهای معدنی یا خاکهایی که دارای مقدار بالایی از فلزات طبیعی مانند آهن، نیکل، یا آلومینیوم هستند، میتوانند باعث ایجاد تداخل در سیگنال فلزیاب شوند. این تداخلها اغلب به صورت سیگنالهای کاذب یا کاهش توانایی دستگاه در تشخیص دقیق فلزات ظاهر میشوند. برای مقابله با این مشکل، برخی از دستگاههای فلزیاب پیشرفته به فناوریهایی مانند بالانس زمین (Ground Balance) مجهز هستند. این ویژگی به دستگاه کمک میکند تا تأثیر مواد معدنی موجود در خاک را به حداقل برساند و دقت و عمقزنی بهتری ارائه دهد. با این حال، حتی در این موارد نیز عملکرد دستگاه محدودیتی خواهد داشت و ممکن است در خاکهای با مواد معدنی بسیار بالا، عمقزنی به طور چشمگیری کاهش یابد.
رطوبت خاک نیز یکی از عوامل کلیدی است که بر عمقزنی فلزیاب تأثیر میگذارد. خاکهای مرطوب به دلیل رسانایی بالاتر میتوانند به طور موقت حساسیت دستگاه فلزیاب را افزایش دهند، اما در عین حال میتوانند باعث ایجاد سیگنالهای نادرست و اشتباه نیز شوند. در خاکهای بسیار مرطوب، ممکن است سیگنالهای بازتابی از ذرات آب موجود در خاک باعث شوند تا فلزیاب نتواند فلزات را به درستی تشخیص دهد یا عمق واقعی هدف را نمایش دهد. به طور کلی، خاکهای خشک و بدون مواد معدنی رسانا بهترین شرایط را برای فلزیابها فراهم میکنند. در این شرایط، دستگاه میتواند به حداکثر عمقزنی خود برسد و اهداف را با دقت بیشتری تشخیص دهد. اما در شرایطی که خاک دارای رطوبت بالا یا مواد معدنی زیادی باشد، کارایی فلزیاب کاهش مییابد و عمقزنی نیز محدود میشود.