مفهوم نشانه شتر از منظر علم باستان شناسی

حکاکی شتر بر روی سنگ در دوران باستان معمولاً به عنوان یک علامت نمادین و راهنمایی برای دفینه یا مکان‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گرفته است. شتر در فرهنگ‌های باستانی نماد سفر، مقاومت، و تجارت بوده و اغلب در مسیرهای تجاری و کاروان‌های تجارتی اهمیت زیادی داشته است. بنابراین، حکاکی شتر می‌توانسته نشان‌دهنده مسیر کاروان‌ها یا مکان استراحتگاه‌ها باشد و در برخی موارد به گنجینه‌های مرتبط با کاروان‌های تجاری اشاره داشته باشد.

در سنت دفینه‌گذاری، اگر تصویری از شتر با بار حکاکی شده باشد، این موضوع معمولاً به وجود دفینه‌های سنگین و ارزشمند اشاره دارد که ممکن است در مسیرهای تجاری پنهان شده باشند. تعداد شترها یا حالت حکاکی آن‌ها (مانند شتر در حال استراحت یا حرکت) نیز می‌توانسته اطلاعات بیشتری درباره نوع دفینه یا مکان دقیق آن ارائه دهد. برای مثال:

• شتر با بار سنگین: احتمال وجود گنج بزرگ.
• شتر در حال استراحت: نزدیکی به مکان دفینه یا استراحتگاه.
• چند شتر پشت سر هم: اشاره به مسیر طولانی یا کاروان.

تفسیر دقیق این حکاکی‌ها نیازمند دانش باستان‌شناسی و آگاهی از فرهنگ و نمادهای دوران خاص است، زیرا در بسیاری از موارد این حکاکی‌ها ممکن است صرفاً جنبه تزئینی یا فرهنگی داشته باشند.

این نشانه در ایران بسیار یافت میشود و از مهمترین نشانه های دفینه یابی نیز به شمار میرود. نشانه شتر در گنج یابی دارای تفاسیر گوناگون با توجه به دوره های باستان شناسی است.  اندازه تندیس شتر در اندازه بزرگ ، علامت راه کاروان و  وجود کاروانسرا است و اکثرا علامت شتر به معنی وجود دفینه است.

نماد شتر به صورت کلی به سه منظور به کار میرفته است :

• نماد گنج
• علامت مسیر عبور کاروان
• کاربرد زینتی

شتر در هر صورتی به هر شکلی و هر منطقه ای باشد نشان دهنده وجود گنج در آن منطقه است. نشان شتر در گنج یابی معمولا صندوق یا خمره طلا می باشد . نماد شتر عموما شما را به اشاره بعدی راهنمایی می کند و معمولا هم در جهت نگاه شتر به فاصله ای بین ۳۵ تا ۴۵ متر برای رسیدن به نماد بعدی مسیریابی می شود که اغلب هدف درون یک اتاقک قرار دارد.

مفهوم حکاکی شتر از منظر علمی و فرهنگی

از دیدگاه علمی، حکاکی شتر روی سنگ‌ها می‌تواند به عنوان بخشی از باستان‌شناسی فرهنگی بررسی شود. این حکاکی‌ها نشانه‌ای از تعاملات انسانی با محیط طبیعی و فرهنگی خود در گذشته هستند و ممکن است به عنوان نشانگر مسیرهای تجاری، نمادهای هویتی، یا پیام‌های کاربردی مورد استفاده قرار گرفته باشند. در مسیرهای کاروانی قدیمی، شتر به عنوان حیوانی مناسب برای حمل بار و پیمودن مسافت‌های طولانی شناخته شده بود، بنابراین حکاکی‌های شتر احتمالاً نقشه‌ای نمادین از مسیرها، ایستگاه‌های کاروانی، یا مناطق مهم تجاری بوده‌اند.

از منظر زمین‌شناسی، چنین حکاکی‌هایی اغلب بر سنگ‌های سخت‌تر و در محیط‌های خشک و بیابانی یافت می‌شوند، که خود نشانه‌ای از تلاش‌های هنری و ارتباطی انسان‌های گذشته برای ثبت اطلاعات مهم در مناطق ماندگار است.

از دیدگاه فرهنگی، شتر در بسیاری از تمدن‌های باستانی نماد صبر، مقاومت، و ارتباط بوده است. این حیوان در مناطق خشک و کویری اهمیت ویژه‌ای داشته و به دلیل نقش حیاتی آن در تجارت و حمل‌ونقل، به عنوان نماد تداوم زندگی و رفاه اقتصادی مورد استفاده قرار گرفته است. حکاکی شتر ممکن است نشانه‌ای از ارزش نمادین و اجتماعی این حیوان در میان مردمان آن دوره باشد.

در برخی فرهنگ‌ها، حکاکی شتر ممکن است جنبه‌های آیینی نیز داشته باشد، مثلاً به عنوان یک نماد حفاظت از کاروان یا فراخوانی برای امنیت سفر. علاوه بر این، اگر شتر با بار حکاکی شده باشد، این حکاکی می‌توانسته نمادی از ثروت یا وجود منابعی ارزشمند در آن منطقه باشد که ارزش فرهنگی و معنوی منطقه را نشان می‌دهد.

نماد شتر از دیدگاه کاوشگران با تجربه

نماد شتر در حال راه رفتن یعنی مال جلوتر است. شتر ایستاده یعنی گنج همان جاست و اگر شتر بار داشته باشد حتماً در آن نزدیکی یک گنج وجود دارد. شتر نماد گنج و یا موارد خاص با ارزش است معمولاً در ۵۰ یا ۶۵ قدم جلوتر یک علامت دوم هم دارد. اگر شتر نشسته باشد گنج در زیر سنگ باتلاق یا داخل غار است. اگر شتر داخل غار باشد گنج داخل غار است. اگر چند شتر در پشت هم باشند و آخرین شتر نشسته باشد دفینه آن در پشت سر آخری می باشد.

اگر شتر سرش پایین بود ، دفینه همانجا جلوی شتر است. کوهان شتر ممکن است علامت تل خاکی یا یک تپه بسیار کوچک سنگ چین باشد . اگر یک کوهان داشته باشد یک برجستگی در روبروی آن است و اگر دو کوهان داشته باشد دو تل و یا تپه کوچک وجود دارد که یکی درست است و دیگری برای گمراه کردن ساخته شده است.

نشانه شتر در گنج یابی هم مانند اکثر نمادهای حیوانی ، نشانه آخر نیست و باید در جهت نگاه شتر ( و گاها بسیار کم در جهت دم ) به دنبال علامت دیگر مثل شیار یا چلیپا یا مار چمبره زده به دور خود باشید . برای شتر نشسته ، فاصله کمتر از ۲۰ گز و شتر درحال حرکت ۱۰۰ گز را در نظر بگیرید و به دنبال نشانه بعد باشید.

اگر نشانه شتر در گنج یابی بر روی سنگ حفر شده نشانه وجود تندیس شتر در داخل مقبره یا اتاق ( و یا نشانه وجود نمادی حیوانی در داخل تونل یا اتاق که نشانه آخر است ) است و پس از ورود به اتاق با شتری نشسته ( یا همان نماد حیوانی که اکثرا مار افعی است ) روبرو خواهید شد که زیر گردن یا دم آن درب ورود به اتاق یا سرداب کوچکی زیر تندیس شتر اصلی خواهد بود. دفینه زیر شتر اصلی است ولی راه ورود به سرداب یا اتاق دفینه ٬ چند متر جلوتر از تندیس شتر است .نشانه بارز آنهم ، سنگی است تراش خورده ، که نیمی از آن داخل زمین قرار گرفته ولی قابل جابجایی است .

اگر تندیس شتر نشسته وجود داشت که بدون سر هم بود و  فقط بدن و کوهان آن بود باز دفینه در زیر همان سنگ شتر وجود دارد.با این تفاوت که از همان بالا ، راه برای کاوش می دهد . اگر شتر به شکل ایستاده و در حال حرکت بود ( یعنی پاهای جلو در یک خط نباشند یکی جلوتر از دیگری باشد ، پاهای عقب حتی در یک امتداد هم نباشند باز شتر در حال توقف محسوب میشود ) اشاره به دور دارد و مکان هدف حدود ۱۰۰ گز است و باید در مسیر نگاه شتر حرکت کرد تا به تل خاکی و یا سنگی با نشانه برسید پس از یافتن درب و شکستن پلمپ ساروجی در سمت راستتان و بالا درون دیواره با سربار پلمپ شده روبرو خواهید شد .

اگر نشان چند شتر پشت سر هم باشند ( به شرط آنکه آنجا مسیر کاروان و مسیر مالرو قدیمی نباشد ) در اطراف آخرین شتر به شعاع دو متر بکاوید . در غیر اینصورت به حالت شتر اول نظر کنید و آن را راهنما قرار دهید .

اگر نشانه شتر در گنج یابی ایستاده بود و به روبرو نظر میکرد به فاصله کمتر از ۲۵ متر به دنبال دربی باشید که اکثرا درون زمین خواهد رفت و در انتها به سمت خود تندیس شتر باید کاوش را ادامه دهید درون سرداب یا اتاق که رسیدید دیواره هایی که به سمت خود تندیس هستند را حتما با چکش پلاستیکی چک کنید . حتما بر روی درب نشانه ای خواهید یافت.اگر شتر ساربان داشت و درحال حرکت هم بود فاصله ۱۰۰ گز را برای یافتن نشانه بعدی در نظر بگیرید شتر درحال حرکت معمولا دفینه ای با ورودی تل خاکی دارد . با این حال خود را به جای دفینه گذار بگذارید تا بهترین نقطه را برای دفینه گذاشتن ، بیابید.

برای افزایش شانس موفقیت خود حتماً در نظر داشته باشید که اطراف نماد شتر را با یک دستگاه فلزیاب تصویری مورد کاوش قرار دهید