کلیات در مورد کویل فلزیاب ( SEARCHCOIL BASICS ) :
کویل یکی از حیاتی ترین قسمت های فلزیاب است که یک دیسک صاف و معمولا گرد است که یک میدان مغناطیسی تولید میکند و اهداف فلزی را در عمق زمین تشخیص میدهد و در انتهای دسته فلزیاب قرار دارد و توسط یک کابل به پنل کنترل اصلی وصل شده است. سایز و عمق میدان مغناطیسی توسط شکل و سایز کویل تشخیص داده میشود. از دیگر نام های کویل میتوان به سیم پیچ فلزیاب ، لوپ فلزیاب و … اشاره کرد.فهمیدن هدف پشت کویل ها با سایز های مختلف میتواند شما را در انتخاب کویل مناسب برای هر کاربرد ، یاری دهد.
کویل های فلزیاب چگونه کار میکنند ( HOW SEARCHCOILS WORK )
کویل های فلزیاب به صورت کلی شامل دو رشته سیم تابیده شده است. یک سیم پیچ فرستنده ( Transmit Coil ) و یک سیم پیچ گیرنده ( Receive Coil ). برخی از کویل ها دارای یک سیم پیچ هستند که هم نقش فرستنده و هم گیرنده را ایفا میکند. وقتی که فلزیاب روشن میشود سیم پیچ فرستنده یک میدان مغناطیسی را در محیط اطراف ایجاد میکند.
وقتی که یک جسم مغناطیسی با این میدان مغناطیسی ایجاد شده برخورد میکند باعث ایجاد یک اعوجاج در میدان مغناطیسی میشود که سیم پیچ گیرنده این اعوجاج را تشخیص میدهد و سیگنال هشداری را به پنل کنترل اصلی میفرستد.
عمق قابل دسترسی با کویل ( SEARCHCOIL DEPTH ) :
عمق کاوش قابل دسترس در کویل فلزیاب ها با یک حساب سر انگشتی رابطه مستقیمی با قطر کویل فلزیاب دارد. هرچه قطر کویل افزایش یابد میدان مغناطیسی تولید شده توسط آن نیز بزرگتر میشود و در نتیجه کمتر متمرکز میشود و شروع به نادیده گرفتن اشیاء کوچک فلزی میکند.
برای مثال برای یک سکه این اثر هنگامی که از کویل هایی با قطر بیش از ۱۵ اینچ استفاده میکنید بیشتر است. تا هنگامی که میدان مغناطیسی تولید شده توسط کویل بزرگ باشد برای جست و جوی اهداف بزرگ و دفن شده در اعماق زمین مناسب است. این نوع کویل ها در ایران بیشترین کاربرد را دارند.
سایز و شکل کویل های فلزیاب ( SEARCHCOIL SIZES & SHAPES )
تعداد بسیار زیادی از کویل ها با شکل ها و اندازه های مختلف در بازار وجود دارند. انتخاب کویل مناسب به محیطی که در آن کاربرد دارد بستگی داشته و همچنین نوع و جنس هدف مورد جست و جو. هرگونه تغییری در فاکتور های بالا میتواند موجب شود که کویل مورد انتظار تغییر کند. به صورت کلی کویل ها یا دایره ای ( circular ) هستند یا بیضوی ( elliptical ) . کویل های بیضوی مانور پذیری بیشتری نسبت به دایره ای شکل ها دارند و عرض باریک آنها پوشش بهتری را نسبت به کویل های دایره ای میدهند و دلیل آن نیز طول بلند تر آنهاست.
با این حال کمی عمق کاوش کویل های دایره ای بیشتر از کویل های بیضوی است و همچنین حساسیت بیشتری در خاک های غیر معدنی دارند به همین دلیل هنوز بیشترین نوع کویل مورد استفاده همین کویل های دایره ای است. قطر کویل ها از چند اینچ تا چند فوت متغییر است.
کویل هایی با قطر کمتر از ۶ اینچ کویل های کوچک ، بین ۶ تا ۱۱ اینچ متوسط و بیش از ۱۱ اینچ کویل های بزرگ نامیده میشوند. همانطور که قبلا به آن اشاره کردیم رابطه ای مستقیم بین سایز کویل و بزرگی میدان مغناطیسی وجود دارد و هرچه میدان مغناطیسی بزرگ تر باشد عمق قابل دسترسی نیز بیشتر است!
کویل های کوچک ( Small Searchcoils )
به خاطر اینکه میدان مغناطیسی تولید شده توسط کویل های کوچک متمرکز تر است میتوانند بهترین انتخاب برای کاوش در زمین های دارای مقادیر بالا از زباله های فلزی باشد. این کویل ها امکان مانور بیشتری در اطراف زباله های فلزی را میدهند تا بتوان اهداف مناسب را پیدا کرد. همچنین میتوان در مکان های تنگ و شکاف های زمین که امکان استفاده از کویل های بزرگ نیست ، از این کویل های کوچک استفاده کرد. این لوپ ها بهترین انتخاب برای اهداف ریز و کوچک باشند اما کویل های کوچک مقدار کمتری از زمین را در هر چرخاندن پوشش میدهند و برای کاوش کامل یک مقدار مشخص از زمین به زمان بیشتری نیاز است.
کویل های متوسط ( Medium Searchcoils )
این کویل ها برای انواع مختلف کاوش ها به کار میروند که شامل سکه یابی ، گنج یابی ، مصارف صنعتی و … میشود. به دلیل اینکه این کویل ها ترکیب مناسبی از سایز و تمرکز میدان مغناطیسی و عمق کاوش هستند و با اکثر فلزیاب ها سازگاری دارند انتخاب مناسبی برای انواع کارهای مختلف هستند. بعلاوه این کویل ها دارای وزن سبکی هستند که حمل و نقل آنها را بسیار ساده میکند.
کویل های بزرگ ( Large Searchcoils )
کویل فلزیاب هرچه بزرگتر باشد میدان مغناطیسی بزرگتر و عمیق تری را تولید میکند و در حین کاوش محوطه وسیع تری را پوشش میدهند که باعث میشود در مدت زمان کوتاه تری بتوان یک محیط خاص را اسکن کرد که البته این عامل در زمین های دارای آلودگی بیشتر کمی دردسر ساز است زیرا کویل در یک زمان چندین هدف را پوشش میدهد.
پیکربندی انواع کویل ( SEARCHCOIL CONFIGURATIONS )
علاوه بر نوع کویل و شکل آن پیکربندی های زیادی هم در بازار موجود است که بسته به محیط کاوش و نوع کاری که میخواهید انجام دهید میتوانید آن را انتخاب کنید. تفاوت در پیکر بندی ها بسته به موقعیت قرار گیری سیم پیچ های فرستنده ( TX ) و گیرنده ( RX ) متفاوت است. به صورت کلی ۵ نوع پیکربندی متفاوت وجود دارد که در ادامه آنها را بررسی میکنیم :
متحدالمرکز ( Concentric )
این نوع پیکر بندی از سیم پیچ های فرستنده و گیرنده دایره ای شکل تشکیل شده است. نقطه قوت این نوع پیکربندی این است که هر دو سیم پیچ فرستنده و گیرنده در بزرگترین حالت خود در قالب قرار گرفته اند که باعث پوشش محدوده بیشتری از زمین و همچنین عمق کاوش بیشتری در حین کاوش میشوند. همه این عوامل با هم این نوع پیکربندی را به پر استفاده ترین و متداول ترین نوع پیکربندی کویل فلزیاب تبدیل کرده اند. همچنین این نوع پیکربندی ها باعث میشوند تا قابلیت نقطه زنی فلزیاب با دقت بیشتری انجام شود اما متاسفانه در زمین هایی با ذرات معدنی زیاد حساسیت کمتری نسبت به بقیه پیکربندی ها دارد.
تکی ( Mono )
این نوع پیکربندی فقط در فلزیاب های پالسی ( PI Metal Detectors ) وجود دارد. در این نوع پیکربندی هردو سیم پیچ فرستنده و گیرنده میتوانند در کنار هم قرار گیرند یا یک سیم پیچ هم فرستنده باشد هم گیرنده. ویژگی های تشخیص و عملکرد کویل هایی با این نوع پیکربندی بسیار شبیه به لوپ هایی با پیکربندی متحدالمرکز است اما دارای راندمان بهتری در زمین های معدنی است.
تصویری ( Imaging )
کویل هایی با این نوع پیکربندی ورژن ارتقاء یافته پیکربندی های متحد المرکز است که دارای یک سیم پیچ گیرنده اضافی نیز است که از آن برای تخمین عمق و انداره هدف به کار میرود. ا ایتفاده از این سیم پیچ اضافه فلزیاب قادر است تا هدف را به درستی تشخیص داده و بین آن با زباله های خاک (که دارای خواص رسانایی مشابه میباشند) تفکیک قائل شود.
پیکربندی Double-D
این نوع پیکر بندی برای کاهش تداخل هایی که از سمت زمین ایجاد میشود ساخته شده و همچنین برای جبران کاهش کارایی کویل های متحدالمرکز در زمین های معدنی. چیدمان سیم پیچ های گیرنده و فرستنده در این نوع کویل ها سبب از بین بردن سیگنال های خطای زمین میشود. به این دلیل به این پیکربندی ها DD گفته میشود که هر دو سیم پیچ فرستنده و گیرنده به شکل D انگلیسی قرار دارند. این کویل ها نسبت به کویل های متحدالمرکز هم اندازه خود در زمین های غیر معدنی از حساسیت کمتری برخوردار هستند.
پیکربندی دو جعبه ای ( ۲Box )
در پیکربندی دو جعبه ای سیم پیچ های فرستنده و گیرنده با فاصله ی زیادی از یکدیگر قرار دارند و این نوع طراحی باعث میشود که بهترین گزینه برای کاوش در اعماق زمین شوند. به خاطر محدوده گسترده ای که پوشش میدهند اشیاء زیر ۳ اینچ را نادیده میگیرد.
قیمت کویل فلزیاب با توجه به سایز و تکنولوژی ساخت آن متغیر است. حتماً قبل از خرید کویل فلزیاب از سازگاری آن با دستگاه گنج یاب خود اطمینان حاصل نمایید و سعی کنید خرید خود را از مراکز معتبر انجام دهید
این مطلب از سایت گرت استرالیا garrettaustralia.com.au ترجمه شده است.