عمق دفینه چقدر است و به چه عواملی بستگی دارد؟

عمق قرارگیری یک جسم در زیر زمین به معنای فاصله‌ای است که از سطح زمین دارد و معمولاً با واحد اندازه‌گیری طول محاسبه می‌شود (مانند متر یا فوت). به جرات می‌توان گفت که عمق دفینه اصلی ترین عامل تعیین کننده در شروع به کار کاوشگران است. بسیاری از کاوشگران با دیدن عمق زیاد یک دفینه از ادامه کار منصرف میشوند که هزینه بر بودن، زمان بر بودن و سختی های بسیار زیاد از جمله دلایل انصراف آنها است. برای دانستن عمق دفینه های ایران باید به بسیاری از نکات از جمله نوع و جنس هدف، فرهنگ منطقه کاوش، مشخصات جغرافیایی منطقه، آب و هوای منطقه کاوش، تاریخ دفینه گذاری و هدف از این کار توجه کرد. عمق اهداف با توجه به محل قرارگیری آن ها متفاوت بوده و معمولا در ایران دفینه های موجود در نیمه جنوبی کشور از عمق بیشتری برخوردار هستند و البته که این موضوع در تمامی موارد صدق نمی کند.

اگر کمی در مورد بزرگترین گنج های کشف شده در ایران و سرنوشت آنها مطالعه کرده باشید حتما میدانید که هیچکدام از آنها در عمق بالای 4 متر نبوده و این باور که گنج بزرک در عمق بالا قرار دارد بسیار اشتباه است!

عوامل طبیعی ایجاد تغییر در عمق دفینه

عمق دفینه در زیر زمین بر اثر گذشت سال ها توسط عوامل گوناگونی دچار تغییر می‌شود. فرآیندهای زمین‌شناسی نظیر ارتفاع‌زایی، فرسایش و توده‌های زمینی می‌توانند باعث تغییر در سطح زمین شده و جسم‌ را به عمق بیشتری ببرند. حرکت تکتونیک صفحات و فعالیت‌های ارتعاشی نظیر زلزله‌ می‌توانند اجسام را به سمت عمق زمین حرکت دهند. تشکیل رودخانه‌ها و رسوب‌های حاصل از آنها نیز می‌تواند باعث انتقال اهداف دفن شده به اعماق بیشتری شود. به صورت کلی در همه این موارد، میزان تأثیر آنها بستگی به خصوصیات جغرافیایی و زمین‌شناسی منطقه دارد.

عمده دلایل تعیین کننده عمق دفینه ها

• نوع دفینه پنهان شده
• فرهنگ منطقه
• جغرافیا و جنس خاک منطقه
• شرایط آب و هوایی منطقه
• تاریخ دفینه گذاری
• هدف از دفینه گذاری

نوع و جنس دفینه

جنس و حجم دفینه تاثیر بسیار زیادی در عمق قرار گیری آن دارد. اتاقک های دارای دفینه در عمق بالای ۴ متر و برای مثال یک خمره حاوی سکه معمولاً در عمق زیر ۳ متر قرار دارد. موارد بسیار کم مشاهده شده که دفینه در عمق بالای ۱۰ متر قرار داشته باشد مگر اینکه فرد دفینه گذار است قصد بازیابی دوباره آن را نداشته است. دفینه های سفالین و برنزی که به همراه اجساد دفن میشدند معمولاً در عمق زیر ۳ متر قرار دارند اما مقبره و اتاقک هایی که پادشاهان و سرداران و یا افراد ثروتمند در آن‌ها دفن میشدند و به قبر سرداری مشهور هستند در عمق بالای ۴ متر قرار داشته و دسترسی به آنها سخت و هزینه بر است. برای مثال دفینه هایی که مربوط به راهزنان می باشند معمولاً در عمق یک تا دو متری قرار دارند زیرا آنها این دفینه ها را در عمق کم قرار می‌دادند تا مدت زمان کمی برای بازیابی آن ها نیاز باشد و بتوانند به آسانی آنها را دوباره بردارند.

فرهنگ منطقه محل کاوش

فرهنگ آداب و رسوم و باورهای مذهبی مردم یک منطقه نیز در عمق دفینه گذاری آنها دخیل بوده بدین صورت که در هر منطقه با توجه به باورهای مذهبی و آداب و رسوم خاص خود مردگان و اموال را در یک عمق خاص دفن می کردند. برای مثال در جنوب شرقی ایران اکثر گورهای یافت شده بین یک تا دو متر عمق داشته در صورتی که در شمال ایران گورهایی با عمق ۵ متر نیز مشاهده شده است.

آدرس دفاتر مرکزی فلزیاب IKPV :

شیراز– دینکان-جنب کوچه 21 شهید دینکانی

شماره تماس: 09917579030

شرایط جغرافیایی و جنس خاک محل کاوش

جنس و نوع خاک اطراف گنج در یک منطقه نیز مستقیما بر روی عمق تاثیر گذار است. در مناطقی که دارای خاک سنگلاخ و سفت هستند امکان حفر زیاد زمین وجود ندارد و معمولاً دفینه ها در عمر سه تا چهار متری قرار دارند. در مناطقی که دارای خاک یکدست و نرم و مرطوب هستند دفینه ها در عمق ۴ تا ۸ متری قرار دارد. در مناطقی که از لحاظ جغرافیایی دارای بارش های زیادی در طول سال هستند دارای دفینه های با عمق بالای ۴ متر می باشد زیرا بارش می تواند موجب فرسایش وشسته شدن خاک شده و به مرور زمان دفینه را به سطح خاک بیاورد. از مواردی که میتوان از آن برای تشخیص دفینه استفاده کرد رنگ خاک اطراف دفینه است.

اگرچه آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد اما به صورت شهودی میتوان گفت بیشتر دفینه های پیدا شده در ایران در محیط های کوهستانی بوده است و دانستن نحوه صحیح کاوش در کوهستان و دستگاه فلزیاب مناسب کوهستان میتواند شانس موفقیت شما را افزایش دهد. بر خلاف آنچه به نظر می آید عمق دفینه در تپه بیشتر عمق دفینه در کوه بلند است و دلیل آن نیز نرمی خاک و راحتی آوردن وسایل و مصالح به آن است.

تاریخ دفینه گذاری

دفینه و گنج های مربوط به بیش از ۳ هزار سال پیش دارای عمق کمتری نسبت به دفینه های دیگر هستند زیرا امکانات حفاری در آن برهه از تاریخ به نسبت کمتر بوده است؛ البته این قضیه در مورد پادشاهان صدق نمی کند. همچنین حکومت های تاریخی مختلف نیز دارای عقاید و بینش های مخصوص به خود بوده و همین عامل سبب تغییر در عمق گنج در طول تاریخ شده است. برای مثال دفینه های مربوط به دوران اشکانی و هخامنشی از عمق کمتری نسبت به دفینه های ساسانی برخوردار هستند.

هدف دفینه گزاران از پنهان کردن آن

برای حدس زدن عمق تقریبی یک دفینه؛ دانستن هدف شخص از پنهان کردن اموال می تواند بسیار کمک کننده باشد برای مثال راهزنان اموال را در جایی مخفی کرده و پس از مدتی آنها را برمی داشتند و به همین دلیل عمق آن کم بوده و به راحتی می توانستند آن را خارج کنند اما اموالی که به همراه اموات در قبر قرار داده می شد به جهت استفاده فرد فوت شده از آن‌ها در جهان دیگر بود ( بنا بر اعتقادات مذهبی ) و به همین جهت در عمق بیشتری قرار داده می شدند.

شرایط آب و هوایی منطقه مورد کاوش

همانطور که واضح است فرسایش و شسته شدن خاک در مناطق پر بارش بیشتر است و به همین دلیل دفینه ها را در عمق بیشتر قرار میدهند. تجربه بسیاری از کاوشگران میگویند که در مناطقی که سردسیر هستند نیز عمق دفینه ها کمتر از مناطق گرمسیر است که علت آن را در جنس خاک این مناطق میدانند.

نشانه های گنج کم عمق چیست؟

صادقانه باید گفت که بسیاری از نشانه های گنج کم عمق که در محط وب مشاهده میکنید توسط افراد غیر متخصص نوشته شده و هیچ بنیان علمی ای ندارند و فقط سبب گمراهی اپراتور میشوند. مهمترین نشانه یک گنج کم عمق نشانه های اطراف آن است. توجه داشته باشید که نشانه های گنج بسیار زیاد بوده و آشنایی با هر یک از آنها برای رسیدن به موفقیت ضروری است. در فرآیند پیدا کردن گنج آشنایی با لایه های خاک روی گنج و نشانه های گنج تا حدود زیادی می‌تواند راهگشا باشد. همچنین داشتن اطلاعات تاریخی و باستان شناسی و اطلاع از فرهنگ و سنتهای مردمان منطقه مورد کاوش در طول زمان تا حدودی می تواند جای خالی دستگاه فلزیاب را برای شما پر کند.

آیا عمق بیشتر به معنای ارزش بیشتر است؟

به صورت کلی عمق دفینه و گنج عاملی برای تعیین ارزش آن نیست و چه بسا اتاقک هایی که در عمق بالای ۱۰ متر کشف شده و حاوی اجناس ارزشمندی نبوده اند و چه خمره های سکه ای که در عمق زیر دو متر کشف شده اند. پهناور بودن سرزمین ایران نیز سبب شده است تا عمق دفینه های ایران را نتوان یه عدد ثابت در نظر گرفت و با تغییر هرکدام از فاکتورهای بالا این میزان نیز تغییر میکند و برای اطمینان از عمق هدف بهتر است تا از یک دستگاه گنج یاب تصویری استفاده کنید.