• مدارک و شواهد لازم را تهیه کنید: برای فروش زیرخاکی و گنج، باید مدارک و شواهدی از اورجینال بودن جنستان ارائه دهید. این مدارک شامل عکس و فیلم از زیرخاکی و اطلاعات کامل همچون جنس، قدمت، اندازه، محل کشف و آنالیز های علمی تعیین قدمت آن است. همه اجناس قبل از خرید و فروش باید توسط کارشناسان بررسی شود و اصالت آن تایید گردد. متاسفانه با زیاد شدن اجناس فیک و تقلبی ساخته شده خریداران به سختی به کاوشگران اعتماد میکنند.

• تعیین قیمت مناسب: قبل از فروش زیرخاکی و گنج، حتماً قیمت مناسب را تعیین کنید. برای تعیین قیمت، می توان از کارشناسان عتیقه کمک گرفت یا در اینترنت تحقیق کرد. بهترین راه استفاده از نظرات تخصصی باستان شناسان و افراد با تجربه در این زمینه است. اشیاء موجود در دفینه ها می تواند شامل سکه، طلا، جواهرات، اشیای تزئینی، اشیای مذهبی، اشیای تاریخی و غیره باشد. ارزش این اشیاء بسته به عوامل مختلفی مانند جنس، قدمت، کمیاب بودن، زیبایی و کیفیت ساخت آنها تعیین می شود. دفینه های قدیمی تر معمولا ارزش بیشتری دارند، زیرا از مواد کمیاب تری ساخته شده اند و ارزش تاریخی بیشتری دارند. زیرخاکی هایی که در شرایط خوب حفظ شده اند و آسیب کمتری دیده اند، ارزش بیشتری دارند. اگر تقاضا برای آن جنس خاص در بازار زیاد باشد، قیمت آن نیز افزایش می یابد. در مجموع، قیمت دفینه و گنج یک امر نسبی است و بسته به عوامل مختلفی می تواند متفاوت باشد. با این حال، عوامل ذکر شده در بالا از مهم ترین عوامل تعیین کننده قیمت این اشیاء هستند. حتما قبل از تحویل جنس شرایط پرداخت را کاملا روشن کنید.

در بحث زیرخاکی كالاهاي مجاز و غيرمجاز داريم. اشیاء مجاز مربوط به اشياي فرهنگي و هنري چند صد ساله اخير (تقريبا از صفويه به بعد) است، اما اشياي قبل از صفوي اشياي باستاني كشور محسوب مي شوند و جزو اشياي غيرمجاز طبقه بندي مي شوند و طبق قوانين موجود آثار ملي قلمداد مي شوند و مربوط به شخص نخواهند بود. طبق قانون، خريد و فروش اشياء باستاني جرم تلقي مي شود.

تعیین قدمت دقیق زیرخاکی

تعیین سن دقیق یک زیرخاکی یا عتیقه اغلب به وسیلهٔ مجموعه‌ای از آزمایشات علمی انجام می‌شود. این آزمایشات معمولاً توسط متخصصان آرشئولوژی، ژئولوژی، فیزیک، شیمی، فیزیک شناسی و دیگر حوزه‌های مرتبط انجام می‌شوند. سالیابی یا تاریخ‌گذاری یکی از این روش‌ها است که به دو گونه انجام می‌شود.

تکنیک‌های تاریخ‌‎گذاری نسبی (Relative Dating Techniques)

در تکنیک‌های تاریخ‌گذاری نسبی عدد اعلام نمی‌شود بلکه اتفاقات تاریخی به صورت یک دوره و برهه زمانی خاص عنوان می‌شود مانند دوران شهرنشینی. در تاریخ‌گذاری نسبی، باستان‌شناس از تکنیک‌هایی نظیر گونه‌شناسی و لایه‌نگاری بهره می‌گیرد که حاصل تجربه و پیشرفت علم باستان‌شناسی هستند.

تکنیک‌های تاریخ‌گذاری مطلق یا کرنومتری (Absolute Dating Techniques)

تاریخ‌گذاری مطلق برای بیان حوادث و اتفاقاتی است که تاریخ وقوع آنها تقریبا مشخص است، مثل تاریخ جنگ‌ها، خشکسالی‌ها و انقلاب‌ها. در تاریخ‌گذاری مطلق باستان‌شناس از آزمایشاتی همچون رادیوکربن یا کربن 14، پتاسیم، آرگون، سالیابی درختی، پرتو سنجی یا ترمولومینسانس، ابسیدین هیدراته شده، دیرین مغناطیس شناسی و… استفاده می‌کند.

معمول ترین تست موجود تست کربن 14 است که کارشناسان برای تعیین سن اشیاء استفاده می کند. مقدار ایزوتوپ C-14 در نمونه را می‌توان با روش‌های مختلف تعیین کرد. مثلاً روش GPC و یا LSC. تمام موادی که از موجودات زنده سرچشمه می‌گیرند و حاوی کربن هستند را می‌توان با رادیوکربن تاریخ گذاری کرد. حتی برخی از نمونه‌های معدنی مبتنی بر کربن نیز مناسب این کار هستند. هنگام اندازه گیری مقدار C-14 در یک نمونه با GPC یا LSC، تقریباً به 100 میلی گرم از نمونه نیاز است. با تکنیک AMS تنها 0.1 میلی گرم از نمونه نیز کفایت می کند، بنابراین نمونه‌های بسیار کوچک را می‌توان با آن تجزیه و تحلیل کرد. با استفاده از این روش سن نمونه را می‌توان تا 62 هزار سال تخمین زد، اما زمانی که نمونه بیش از 40 هزار سال سن داشته باشد، تعیین سخت‌تر می‌شود.

البته کربن چهارده تنها یکی از روش های مورد استفاده در سالیابی قطعی است و انواع روش های دیگری نیز در این حوزه وجود دارند که برخی از مهمترین آن ها عبارتند از:

1. روش آرکائو مگنتیک: که در مطالعه گل رس پخته شده و سفالینه ها استفاده می شود. در هنگام پخت، ذرات مغناطیسی آن در راستای قطب شمال قرار می گیرند، می توان زمان پخت آن را محاسبه کرد.
2. روش دندرو کرونولوژی: یا مطالعه حلقه های موجود در تنه درختان.
3. روش تاریخ گذاری مبتنی بر آمینو اسیدها: روشی است که در آن با مطالعهٔ دگرگونی‌های رخ داده در ساختار آمینو اسیدهای موجود در اشیای تاریخی آن ها را از لحظه پدید آمدن تاریخ گذاری می‌کنند.
4. روش پتاسیم – آرگون و آرگون – آرگون: که یک روش تاریخ گذاری رادیو متریک بوده و عموما برای تعیین سن فسیل ها و بقایای انسانی مورد استفاده قرار می گیرد. این روش تاریخ ‌گذاری اشیای تاریخی بر اساس بررسی نیمه عمر ۱٫۳ میلیارد ساله رادیو ایزوتوپ پتاسیم-۴۰ و فرایند تبدیل شدن آن به رادیو ایزوتوپ آرگون-۴۰ انجام می‌شود. در این روش نشان داده می‌شود که شی چه زمان برای آخرین بار دارای حرارت بوده و بنابراین قدمت تقریبی شی تاریخی به دست می‌آید.
5. روش تاریخ گذاری تحلیل و اکسید شدن سرب
6. روش تاریخ گذاری ترمولومینانس : در این روش تاریخ‌ گذار، اشیای تاریخی بر اساس حرارت دریافت ‌شده بررسی می‌شوند. در این روش اشیا تا حدود ۵۰۰ درجه سلسیوس حرارت می‌بینند که این فرایند منجر به آزاد شدن الکترون‌هایی می‌شود که در طول تاریخ در اثر دریافت امواج مختلف، از جمله امواج  گرمایی، در اشیای تاریخی به دام افتاده بودند. آزاد شدن این الکترون‌ها منجر به آزاد شدن نور می‌شود که با بررسی میزان این نور می‌توان به تاریخ و قدمت این اشیا پی برد. از محدودیت‌های این روش این است که میزان امواج دریافت‌شده توسط اشیای تاریخ در طول تاریخ یکسان نبوده، بنابراین این روش بسیار دقیق نیست.

عواقب قانونی فروش زیرخاکی و گنج

صرف حفاری به قصد به دست آوردن عتیقه و امثالش عنوان جزایی و مجرمانه دارد. فرقی نمی‌کند که در ملک شخصی باشد یا در سایر املاک عمومی یا مثلا املاکی که متعلق به اشخاص دیگر باشد. اگر منجر به حفاری شود و دسترسی به اشیای عتیقه ایجاد شود، جرم‌انگاری شده است. طبق ماده 562 قانون مجازات اسلامی، هر کس اموال تاریخی و فرهنگی متعلق به دولت را بدون اجازه بفروشد، به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.همچنین اگر اشیایی به دست آید موظف هستند که تحویل دهند. حتی اگر در ملک شخصی باشد باز هم باید مجازات شوند و اشیا را تحویل دهند. اما حفاری به قصد دسترسی به گنج، اگر گنجی پیدا نشود، عنوان مجرمانه برایش در نظر گرفته نمی‌شود یعنی جرم عقیم است و مجازات ندارد. بنابراین، قبل از فروش زیرخاکی و گنج، باید از عواقب قانونی آن آگاه بود. در صورت تمایل به فروش زیرخاکی و گنج، بهتر است آن را به موزه یا عتیقه فروش معتبری فروخت.

کانال قیمت گذاری زیرخاکی

در حال حاضر، کانال های مختلفی در تلگرام و اینستاگرام برای قیمت گذاری عتیقه فعال هستند. این کانال ها، معمولاً توسط کارشناسان عتیقه اداره می شوند. برای قیمت گذاری زیرخاکی و گنج، می توان عکس و فیلم از آن را به همراه شاخص به یکی از این کانال ها ارسال کرد. برخی از آنها در قبال دریافت وجهی جنس شما را قیمت گذاری میکنند. توجه کنید که معتبر بودن این کارشناسان مهمترین اصلی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

سایت فروش زیرخاکی

سایت های مختلفی نیز برای فروش عتیقه وجود دارند. در این سایت ها، می توان زیرخاکی و گنج خود را به فروش گذاشت. برای این کار، باید اطلاعات کامل در مورد زیرخاکی و گنج را در سایت وارد کرد. در ایران سایتی که به صورت قانونی کار خرید و فروش زیرخاکی انجام دهد و مجوز های قانونی این کار را داشته باشد وجود ندارد اما سایت های خارجی مختلفی برای این کار وجود دارند از جمله:

1. sandsoftimedc.com
2. antiquities.co.uk
3. artemission.com
4. heliosgallery.com
5. denofantiquity.co.uk

نکته: دست از سرچ کردن “شماره خریدار گنج” در گوگل بردارید و با مراجعه به وبسایت های بالا سعی کنید تا قیمتی حدودی از جنس خود به دست آورید و سپس با دانش بیشتر اقدام به فروش زیرخاکی خود کنید. فروش گنج فرایندی زمان بر و حساس است و نباید با تصمیمات هیجانی آینده خود را خراب کنید.